Bijna 400 kunstenaars vonden onderdak in Brussel dankzij het Plan Atelier
Vrijdag 16 mei 2026
Het Plan Atelier van de Vlaamse Gemeenschapscommissie heeft ervoor gezorgd dat het Brussels gewest in de afgelopen jaren nog meer is uitgegroeid tot één van de artistieke hotspots in de wereld. Liefst 385 kunstenaars vonden afgelopen jaren een werkplek dankzij de ondersteuning van de VGC, dat maakt Ans Persoons, collegelid bevoegd voor Cultuur, Jeugd en Sport, bekend tijdens een bezoek aan enkele kunstenaarsateliers in Koekelberg. Ze nodigt iedereen ook uit om dit weekend, op zaterdag 17 en zondag 18 mei, ‘Atelier in beeld’ te bezoeken, hét grote open atelierweekend voor beeldend kunstenaars in heel Vlaanderen en Brussel.
"Brussel heeft een internationale aantrekkingskracht op vlak van cultuur en daar zijn we trots op. Maar in Brussel is de werkruimte schaars en duur. Met het Plan Atelier hebben we 1,4 miljoen uitgegeven aan middelen om kunstenaarsruimtes te ondersteunen en werd er een reglement opgesteld om het ook in de toekomst blijvend mogelijk te maken om te investeren in ruimtes voor kunstenaars. Een investering die loont, want kunstenaars vormen de hartslag van onze grootstad. We moeten hen zo goed mogelijk blijven ondersteunen," zegt VGC-collegelid bevoegd voor Cultuur Ans Persoons.
Geen eigen werkplek
Uit onderzoek gerealiseerd in 2021 door kunstenaarscollectief Level Five blijkt dat meer dan de helft van de kunstenaars geen eigen werkplek heeft en van thuis uit werkt. Drie kwart van de thuis werkende kunstenaars heeft daarvoor geen aparte ruimte ter beschikking in huis en moet dus noodgedwongen in de woonkamer aan de slag. De meerderheid geeft aan dat thuiswerk niet bevorderend is voor hun ontwikkeling en hun creatieproces. Een atelier is dus een onmisbaar iets voor kunstenaars.
Tijdens het open atelierweekend op 17 en 18 mei kan je verschillende atelierruimtes bezoeken die de VGC de voorbije legislatuur heeft ondersteund. De coöperatieve gemeenschap Level Five stelt in Ganshoren een voormalig rusthuis open waar zo’n 60 kunstenaars resideren. In Koekelberg vind je een gedeelde werkruimte Figs & Pears, waar zo’n 30 kunstenaars werken rond technologie, beeldende kunst en architectuur. In Molenbeek kan je op bezoek bij het gedeelde hoofdkantoor van MAX en in Brussel-Stad stelt Globe Aroma haar ruimtes open die een werkplek bieden aan kunstenaars die gedwongen werden te vluchten.
Een betaalbaar atelier
Het zijn allemaal toonbeelden van hoe kunstenaars dankzij het Plan Atelier hun plek vinden in ons diverse stadsweefsel. Afgelopen jaren is er onder impuls van eerst Pascal Smet en nu ook Ans Persoons ingezet op de creatie van meer en betere ateliers. In totaal werd 1,4 miljoen euro geïnvesteerd in investeringsmiddelen (1,2 miljoen euro) en werkingssubsidies (200.000). Daarmee werden de gebouwen en ateliers bijvoorbeeld op in orde gezet op vlak van toegankelijkheid, elektriciteit, wifi-aansluiting of verwarming. Soms gaat het ook om experimentele ruimtes en worden bijvoorbeeld oude industriële panden of een rusthuis omgevormd tot atelierruimtes.
Daarnaast werd er in de afgelopen legislatuur een reglement opgesteld dat het makkelijk maakt om een (tijdelijke) werkruimte te installeren en hiervoor subsidies aan te vragen. Het heeft ervoor gezorgd dat steeds meer kunstenaars in Brussel nu wel kunnen rekenen op een betaalbaar atelier, met voldoende comfort.
Niet voor publicatie:
Nils Quintelier