Brussels Parlement stemt in met vrijhandelsovereenkomst met de Andeslanden

Na jarenlange discussies heeft een overtuigende meerderheid in het Brussels parlement vandaag definitief groen licht gegeven voor de instemming met de vrijhandelsovereenkomst tussen de EU en Colombia, Peru en Ecuador. Deze instemming volgt nadat voormalig staatssecretaris Smet met de steun van de Minister-President een belangrijk akkoord bekwam met de Europese Commissie, en deze werd door staatssecretaris Persoons verder tot een goed einde gebracht. Dat akkoord bepaalt dat de verouderde overeenkomst zal heronderhandeld worden om de meest recente standaarden op vlak van mensenrechten en duurzame ontwikkeling op te nemen, inclusief handelssancties als stok achter de deur. Om die heronderhandeling te kunnen opstarten moet het verdrag eerst formeel geratificeerd worden.

"Dankzij het doorzettingsvermogen van mijn voorganger Pascal Smet, hebben we een overeenkomst met de Europe commissie op zak en ratificeert het Brussels gewest vandaag een handelsakkoord dat jarenlang geblokkeerd zat. Die ratificatie is nodig om daarna het akkoord te kunnen wijzigen en moderniseren. Zo kunnen we ervoor zorgen sociale rechten, de arbeidsrechten en de mensenrechten van het maatschappelijk middenveld in de betrokken landen beter gerespecteerd zullen worden", verklaart Ans Persoons.

Hefboom voor duurzame ontwikkeling

Grote delen van de handelsovereenkomst zijn al voorlopig in werking getreden, behalve voor de jongste EU-lidstaat Kroatië. Voor een definitieve inwerkingtreding is een ratificatie nodig. België is de laatste van de 27 EU-lidstaten om daarmee in te stemmen, omdat er in het Brussels Gewest en de Franse Gemeenschap veel tegenkanting was.

Cruciaal in dit verhaal zijn de bepalingen inzake handel en duurzame ontwikkeling, gekend als trade and sustainable development (TSD) waarmee de EU-voorwaarden inzake mensenrechten en duurzaamheid verbindt aan de handelsvoordelen. Dit TSD-hoofdstuk in het Andesverdrag is verouderd en niet in lijn met het Brussels regeerakkoord uit 2019 dat betere uitvoerings- en controlemechanismen wil. Bovendien is het TSD-hoofdstuk ondertussen niet meer aangepast aan de nieuwe standaarden die de EU zelf vereist in nieuwe handelsakkoorden na haar ‘TSD Review’ van mei 2022.

Onderhandelingen met de Europese Commissie

Op initiatief van toenmalig Staatssecretaris Pascal Smet werd daarom in 2022 een dialoog met de Europese Commissie opgestart om garanties te bekomen de overeenkomst te moderniseren op het vlak van duurzame ontwikkeling. Na intensief overleg door de Brusselse minister-president en de staatssecretaris bevoegd voor handel engageerde Europees Commissaris van Handel Dombrovskis zich in januari 2023 formeel tot het opstarten van die heronderhandeling, wat enkel mogelijk is na ratificatie, door de activering van de herzieningsclausule in het verdrag.

Niet alleen zullen de bepalingen inzake duurzame ontwikkeling kunnen afgedwongen worden met handelssancties, ook zullen de klimaatakkoorden en bepalingen rond gender opgenomen worden. Dergelijke modernisering van een bestaande handelsovereenkomst zou een absolute primeur zijn.

Opstart modernisering onder het Belgisch EU voorzitterschap

Staatssecretaris Persoons zal er op verzoek van het Brussels Parlement ook nauwlettend op toezien dat gedurende het Belgische EU voorzitterschap de eerste concrete stappen gezet worden voor de nieuwe onderhandelingen met de betrokken partnerlanden.

Tijdslijn:

​