Jubelfeestbrug over het Thurn & Taxispark tegen eind 2025 volledig gerenoveerd
De werken gaan van start, zodat de Jubelfeestbrug wordt gerestaureerd en aangepast aan de actieve vervoersmodi
Ans Persoons, Brussels staatssecretaris voor Stedenbouw en Erfgoed, urban.brussels en de NMBS hebben vandaag officieel het startsein gegeven voor de restauratie- en renovatiewerken aan de Jubelfeestbrug met uitzicht op het Thurn & Taxispark. Het doel van de werken die vandaag beginnen is enerzijds de volledige renovatie van de beschermde spoorwegbrug over de site van Thurn & Taxis, met respect voor de erfgoedkenmerken, en anderzijds verbeteringen om de veiligheid en het comfort van de actieve vervoersmodi op deze infrastructuur te verhogen. Eenmaal de NMBS de brug gerenoveerd zal hebben, zal ze de brug definitief overdragen aan het Brussels Hoofdstedelijk Gewest dat het beheer en het onderhoud voor zijn rekening zal nemen. De werken zullen anderhalf jaar duren en worden afgerond tegen eind 2025.
“Met de start van de renovatiewerken blazen we de Jubelfeestbrug nieuw leven in, met respect voor het erfgoed en met een infrastructuur die beantwoordt aan de behoeften van de inwoners van de Maritiemwijk. Dankzij een vruchtbare samenwerking tussen het gewest en de NMBS krijgt deze brug eindelijk een volledige restauratie met een aantal verbeteringen om de veiligheid en het comfort van voetgangers en fietsers te verhogen. Dit is een belangrijke stap in de transformatie van de wijk, die samen met de renovatie van de 2 andere bruggen, Clesse en Demeer, binnenkort een heel ander uitzicht zal krijgen”, verklaart Ans Persoons, Brussels staatssecretaris voor Stedenbouw en Erfgoed.
Renovatie met respect voor het erfgoed
Ter herinnering: op initiatief van de vorige Brusselse staatssecretaris Pascal Smet ondertekenden het Brussels Gewest en de NMBS in juli 2021 een samenwerkingsovereenkomst voor de gezamenlijke renovatie van deze beschermde brug, die momenteel eigendom is van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen. De overeenkomst voorziet in een gedeelde financiering tussen urban.brussels en de NMBS.
Concreet omvat het renovatieproject het onderhoud en de renovatie van de brug en zijn structuur, met een aanpassing aan het hedendaagse gebruik en behoud van het erfgoed. Visueel belangrijke elementen die in de loop der tijd verdwenen zijn, zullen op een hedendaagse manier opnieuw geïntegreerd worden.
Het hoofddek van de 80 meter lange brug wordt vervangen. Daarvoor zullen alle onderdelen in prefabbeton worden weggenomen en vervangen door een nieuw structureel brugdek dat uit een metalen plaat bestaat.
Elke gebruiker een eigen plekje
Wat de mobiliteit betreft, zal afgescheiden verkeer voor elke vervoerswijze (auto, voetganger, fiets) de veiligheid en het comfort van alle bruggebruikers verbeteren. Iedereen die zich over de brug verplaatst, krijgt zijn eigen plekje. Het tweerichtingsverkeer voor auto’s blijft behouden op het centrale gedeelte. Aan weerszijden van de rijbaan komt een apart éénrichtingsfietspad van 2,10 meter en voor voetgangers wordt een brede houten stoep aangelegd.
Omdat ze niet origineel zijn, worden de huidige leuningen verwijderd, samen met het hele bovendek. Ze zullen worden vervangen door modellen die gebaseerd zijn op de kenmerken van de originele leuningen. Ze zullen bestaan uit stijlen en een leuning op reglementaire hoogte en zullen zo het zicht naar het park openen. De veiligheidsopvulling wordt gemaakt van een traliewerk van roestvrij staaldraad. Hogere stijlen (+/-2,5m), identiek verdeeld aan de belangrijkste masten uit die tijd, zullen fictief de oorspronkelijke grenzen van de ruimte aangeven en de originele structuur oproepen.
De historische verlichtingsarmaturen, die bijdroegen aan de monumentaliteit en de statigheid van de brug, zijn nu allemaal verdwenen: het project voorziet erin om ze te herplaatsen door de structuren en lichtbollen op een eigentijdse manier te herinterpreteren, met behoud van de vormen uit het verleden. Ze zullen op dezelfde plaatsen staan als vroeger en ook hun aantal zal gelijk zijn. Deze armaturen zullen zorgen voor een deel van de nachtverlichting, die bovendien zal worden versterkt door verlichting rond de banken en leuningen om de zichtbaarheid voor alle gebruikers te optimaliseren.
Symbolisch overdragen van de brug
De werken, waarvan urban.brussels en de NMBS elk de helft financieren, zullen naar schatting 8,9 miljoen euro kosten. De spoorwegmaatschappij is de aanbestedende dienst. Na de renovatie wordt de Jubelfeestbrug voor het symbolische bedrag van 1 euro overgedragen aan de gewestelijke overheid Brussel Mobiliteit, die de nieuwe eigenaar en beheerder wordt.
«De renovatie van deze eeuwenoude brug staat op het punt te beginnen. De brug speelt een cruciale rol in het verbinden van wijken. Door de werken krijgen alle gebruikers bredere voetpaden en bankjes met uitzicht op het park. Er komen ook weer rijstroken in beide richtingen. De buurt heeft lang op deze renovatie gewacht. Het is het resultaat van een fijne samenwerking tussen het Brussels Gewest en de NMBS. Institutionele samenwerking speelt een cruciale rol in de ontwikkeling van wijken.” zegt Philippe Close, burgemeester van de Stad Brussel.
Fasering van de werken en impact op de wijk
Om de impact van de werken op de buurt zo klein mogelijk te houden, heeft de NMBS in overleg met de lokale overheden en het Gewest een tijdschema in vier opeenvolgende fasen opgesteld. Dit tijdschema kan echter worden aangepast in geval van slechte weersomstandigheden of onvoorziene omstandigheden die eigen zijn aan dit type werf:
- Van 22 mei 2024 tot het vierde kwartaal van 2024 wordt een voorbereidende fase voor de werf uitgevoerd (installatie van de werf, stellingen, gedetailleerde inspectie van de structuren, uitvoering van werken zonder impact, enz.). Tijdens deze fase wordt het verkeer niet afgesloten voor voertuigen, fietsers en voetgangers op het wegdek of onder de brug.
- Vanaf het vierde kwartaal van 2024 tot midden 2025 zal fase 1 van de structurele werken beginnen, wat zal resulteren in een volledige sluiting voor gemotoriseerd verkeer, fietsers en voetgangers. Er komen omleidingen voor het autoverkeer en de Lijn; het omleidingsplan wordt momenteel opgesteld. Voor fietsers en voetgangers wordt een beveiligde tunnel onder de brug geïnstalleerd, zodat er een doorgang door het park blijft bestaan. Occasioneel zullen sluitingen mogelijk zijn voor specifieke werken op de werf.
- Van midden 2025 tot het vierde kwartaal van 2025 wordt fase 2 uitgevoerd. De sluiting voor auto's blijft van kracht, maar een gedeeltelijke heropening voor fietsers en voetgangers is gepland.
- Bij het begin van het vierde kwartaal van 2025 zal fase 3 het einde van de werken inluiden met een volledige heropening voor het verkeer op de brug. Er zullen tot het einde van het jaar afwerkingswerkzaamheden plaatsvinden.
Tijdens elke fase van de werken zullen de omwonenden van de Maritieme wijk specifieke informatie krijgen over de werken en de omleidingen, zowel op de werf als via de verschillende lokale en regionale communicatiekanalen.
« Deze werken zullen leiden tot een herwaardering van de Jubelfeestbrug, met het volle respect voor de karakteristieken van dit beschermd monument dat in 1904 werd geopend. Als historische eigenaar zijn wij verheugd over de toekomstperspectieven voor deze brug dankzij de gemeenschappelijke renovatie.” verklaart Patrice Couchard, Algemeen Directeur Stations NMBS.
Historische context
De Jubelfeestbrug, oorspronkelijk de “Monumentale Brug”, werd in 1904 gebouwd door de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen bij de aanleg van de Jubelfeestlaan en de Emile Bockstaellaan en overbrugde de spoorweg vanuit Thurn & Taxis. De Brusselse Hoofdstedelijke Regering beschermde de brug in 2007 als monument.
De brug, met een overspanning van 80 meter, rust op 2 landhoofden en 4 achthoekige pijlers van blauwe hardsteen. Aan weerszijden staan er monumentale zuilen in gepolijst graniet, met sokkels en bovenkanten in blauwe steen. Vroeger droegen ze de smeedijzeren art-nouveaulantaarns. Een metalen borstwering vervangt momenteel de vroegere smeedijzeren balustrade met art-nouveaumotieven.
De spoorlijnen van de Thurn & Taxis-site werden in 2001 verwijderd en de grond onder de brug werd in 2008 verkocht. Die grond maakt tegenwoordig deel uit van een park dat zich uitstrekt van de Havenlaan tot het Emile Bockstaelplein.
