Overal waar we kunnen, planten we een boom

De Stad Brussel schakelt een versnelling hoger om de stad grondig en duurzaam te vergroenen. Een studiebureau zal de ondergrond in kaart brengen en alle geschikte plekken in kaart brengen om bomen te planten en te laten groeien.  Het pilootproject gaat van start in twee wijken. Indien het een succes wordt, zal het uitgebreid worden naar het hele grondgebied.

Hogere versnelling: voldoende groen in elke wijk

Bomen zorgen voor zuurstof, schaduw en koeling. Daarom is het cruciaal dat elke wijk over voldoende groen beschikt, zeker nu ons klimaat opwarmt. Bomen zijn bovendien goed voor ons mentaal welzijn en maken wijken en straten aantrekkelijk.

Ans Persoons, (Change.Brussels) schepen bevoegd voor Stedenbouw en Openbare ruimte:

De coronacrisis heeft nog maar eens het belang van nabijheid aangetoond. Al onze bewoners moet op enkele minuten wandelen van hun huis groen, bankjes, speeltuigen en rust kunnen vinden. Brussel heeft veel extra bomen nodig, niet enkel in de parken, maar overal, in elke straat, op elk plein. Vlakbij alle Brusselaars. We moeten nu een versnelling hoger te schakelen.

Waar blijven de bomen?

Nieuwe bomen planten in Brussel is geen eenvoudige opdracht. Op het eerste zicht lijken er veel plekken in aanmerking te komen. Toch duiken in de praktijk vaak obstakels op. Om een boom de mogelijkheid te geven om te groeien, moet er namelijk voldoende ruimte zijn in de ondergrond voor zijn wortels. En daar loopt het vaak mis. Onder de Brusselse grond krioelt het van nutsleidingen: gas, telecom, waterleidingen vind je overal. Om sommige plekken komt daar nog eens een metrolijn (Brouckère – Beurs), treintunnel (Clovislaan), hoogspanningsstation (Muntplein) enz. bij. Dat leidt vaak tot onbegrip bij bewoners die terecht meer groen eisen, hoewel het in de praktijk gewoon niet mogelijk is. Onze Brusselse ondergrond is niet netjes en logisch opgedeeld in strakke compartimenten, het is eerder een organisch gegroeide wirwar. We moeten dus op zoek gaan naar plekken waar bomenwortels vrij en vrolijk kunnen gedijen.

Bomen in bakken zijn geen oplossing. Omdat de wortels niet kunnen groeien, kunnen de bomen zelf ook niet groot worden. En de bakken worden al te vaak gebruikt als vuilnisbak.

Nieuwe werkwijze

Bij het ontwerpen van de openbare ruimte, wordt er een plan uitgetekend dat rekening houdt met een heleboel behoeftes (mobiliteit, esthetiek, ontspanning). Achteraf worden er bomen aan toegevoegd, maar blijkt de ondergrond daar op heel wat plekken niet voor geschikt.

Wij willen deze logica omdraaien. We vertrekken vanuit de ondergrond. We kijken waar er voldoende wortelruimte is voor grote bomen, en vervolgens tekenen we een plan op basis van waar de bomen komen. De regel wordt: overal waar het zinvol is, planten we een boom.

Pilootproject

De Stad Brussel wil deze nieuwe werkwijze uittesten in twee wijken: de Europese wijk en Laag Laken, twee totaal verschillende buurten die beide een hoge nood hebben aan extra groen.

• Laag Laken: zeer dichtbevolkte wijk, weinig kwalitatieve publieke ruimte en dichtbebouwde binnenhuisblokken.
• Europese wijk of Leopoldswijk: monofunctionele wijk bestaande uit strikt administratieve zones met enkele groene squares en parken tussenin, maar weinig bomen in de straten. Door meer groen in het straatbeeld te brengen, willen we de wijk ook aantrekkelijker maken om er te wonen (nu overaanbod aan bureaus).

Begin dit jaar werd een studiebureau aangesteld (Evolta) dat in beide wijken op gedetailleerde wijze de ondergrond in kaart zal brengen.

• Dit gaat over het opvragen van alle mogelijke plannen bij de verschillende nutsbedrijven en archieven, als het identificeren van eventuele ondergrondse infrastructuur en andere obstakels. Het bureau zal op verschillende plekken proefsleuven graven, om tot een zo waarheidsgetrouw mogelijk globaal overzicht te komen. Alle info wordt omgezet in een synthesekaart van alle plekken waar we een boom kunnen planten die gedurende de volgende decennia kan uitgroeien tot een serieus exemplaar.
• Om snel tot actie te kunnen overgaan, zal het studiebureau per wijk ook een coherent vergroeningsproject uitwerken, met een stedenbouwkundige visie en concrete voorstellen voor beplanting (plantensoorten en gebruikte materialen).
• In overleg met de bewoners zullen we hieruit meteen enkele zones selecteren die prioritair aangepakt moeten worden, en waarvoor het studiebureau een voorontwerp en vergunningsdossier zal opmaken.

De plannen worden een handig instrument voor collega schepen Zoubida Jellab om haar Bomenplan in de praktijk om te zetten. De groendienst kan er meteen mee aan de slag.  

Ans Persoons:

Als de resultaten positief zijn, wil de Stad dit project uitbreiden naar alle wijken op haar grondgebied.

Budget

Laken: 146.000€ (incl btw)
Europese Wijk: 135.000€ (incl btw)